Ons democratisch recht

Vanavond ben ik naar een gespreksavond van onze school geweest (die waar Nynke, Tijmen en Lena heen gaan), waar de toekomst van de publieke scholen in Newton besproken zou worden. Voor ons niet heel relevant aangezien we hier over een half jaar weer weg gaan, maar wel heel interessant voor een ex-lid van de OuderRaad(ik) en MedezeggenschapsRaad (Madelon), van onze school in Zeist.

Newton heeft namelijk een probleem, een luxeprobleem, want er komen steeds meer gezinnen met kinderen wonen. De openbare scholen van Newton staan heel goed bekend, in veel staatjes staat Newton trots bovenin. In Newton heb je geen didactische reden om je kind naar een prive school te doen. Het aantal kinderen per leerkracht is er laag, er is veel ondersteuning voor de kinderen die ondersteuning nodig hebben en alle scholen zijn binnen 1 mijl van huis. Mensen komen daarom ook speciaal in Newton wonen. Vergelijkbaar met de situatie in Nederland waar mensen vanuit Utrecht en Amsterdam voor het groen en de ruimte naar Zeist verhuizen. De huizenprijzen in Newton staan daarom onder druk, huizen zijn bovenmatig duur maar het goede onderwijs maakt het goed, want een privé school kost je >30.000 dollar per kind per jaar dus die winst pak je.
Het probleem is alleen dat Newton een vast budget heeft voor scholing, op basis van de gemeentebelasting die geheven wordt. Alle openbare scholen in Newton vallen onder de gemeente, en gemeentebelasting wordt hier geheven op basis van “property tax”, onroerend goed belasting. Heb je een huis, dan betaal je die belasting. Wij betalen niets (aan de gemeente...., wel aan de huisbaas, en die betaalt aan de gemeente. There ain’t no such thing as a free sandwich).
Alleen is er nu dus een probleem: Newton is vol, er wordt niet meer gebouwd en de inkomsten uit onroerend goed belasting staat vast. Belastingverhoging is wettelijk niet toegestaan, maar door verjonging van de stad neemt wel het aantal leerlingen toe en onstaat er dus ondercapaciteit aan ruimte en leerkrachten.

Het totale schoolbudget is 180 miljoen dollar per jaar. Met in totaal 11.923 scholieren op 15 basisscholen (leeftijd 5-11), vier middle schools (leeftijd 12-14) en twee high schools (14-18 jaar), is dat zo’n 15.000 dollar per kind, per jaar. Maar voor het vergroten van de capaciteit om de verwachte 400 extra inschrijvingen voor volgend op te vangen, is extra geld nodig voor het bouwen van noodgebouwtjes en het aantrekken van extra leerkrachten. Maar waar moet dat geld vandaan komen....?

Om te horen wat hier zoal speelt ben ik dus naar een bijeenkomst gegaan die was georganiseerd door de ouderraad (de PTO, parent teacher organisation) van onze school, de Ward School. De PTO had de superintentdent (toezichthouder en manager) en leden van de MR van Newton Public Schools uitgenodigd om een toelichting te komen geven over de toekomst van de openbare scholen hier in Newton. Ze kwamen steun zoeken voor het doorvoeren van een “override package” , een serie maatregelen die de gemeente wil gaan treffen om o.a. het capaciteits tekort op te lossen. Maar om deze aanpassingen te kunnen doen moet er wel geld beschikbaar zijn/komen. Blijkbaar ligt de verdeling van budgetten bij de gemeente vast, en kan er dus niet budget vrijgemaakt worden voor educatie door op een andere kostenpost te bezuinigen. En andere manier om middelen te genereren om de extra onderwijscapaciteit te bekostigen, zou kunnen komen door het verhogen van de gemeentelijke belasting. Maar de gemeentelijke ‘property tax’ mag wettelijk niet verder verhoogd worden dan een standaard 2,5% (inflatie)correctie. Dus om extra geld te genereren moet dan weer de wettelijke belemmering worden weggestemd (“to override”) door de meerderheid van de bevolking van Newton. Het pakket maatregelen dat de gemeente wil nemen heeft niet alleen betrekking op capaciteit vergroting van de scholen, maar men wil ook geld voor een nieuwe brandweerkazerne en betere stoepen, maar er moet wel eerst vóór gestemd worden.

Er komt daarom een referendum in Newton waarbij de kiezers vóór of tegen de maatregelen mogen stemmen. Niet op het hele pakket maar voor elke project. Komt er een nieuwe brandweerkazerne, ja of nee. Mogen er noodlokalen gebouwd worden bij Cabot school, ja of nee. Mogen er een x aantal leerkrachten worden ingehuur, ja of nee. Je moet dus per project je stem geven en bij minder dan een meerderheid gaat het niet door.
Stemmen dus! Maar hoe bereik je de mensen? Gezien de opkomst deze avond is het niet makkelijk. Dit is democratie op micronivo, heel direct belangrijk maar erg lastig om mensen hiervoor te mobiliseren. De MR mag wettelijk niet hun eenzijdige standpunt via emailbestanden of brieven in schooltassen verspreiden, wij als individuen mogen dat natuurlijk wel dus de vraag aan ons was of we hun emails willen verspreiden via onze netwerken. En helpen met folderen in de wijk en natuurlijk ook heel Amerikaans: een “lawn sign” oftwel: een bord in de tuin.
Toen de lijst langs kwam om je op te geven als vrijwilliger heb ik bedankt voor folderen, maar zo’n bord in je tuin, ach, dat is toch democratie op zijn puurst? Doen we, laat maar komen!
Met de verkiezingen waren we nog niet zo ver, maar over een tijdje staat bij ons wél een bord in de tuin. Een mooie foto volgt dan ook, uiteraard!